Το κέντρο
Η ιστορία μας
Το Κέντρο μας, είναι χρονικά, το παλαιότερο, με διαφορά ιδρυθέν, Κέντρο Μαστού στην ελληνική επικράτεια (ακόμα και από εκείνο στο Ογκολογικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας»).
Το 1974 ο Χειρουργός και μετέπειτα Επίκουρος Καθηγητής Σταμάτης Βασίλαρος εισηγήθηκε στο Δ.Σ. του ΜΜΗ τη δημιουργία ενός διαγνωστικού κέντρου για τις νόσους του μαστού, πρωτοβουλία που είχε ήδη θεσπιστεί στις ΗΠΑ και στις Σκανδιναβικές χώρες με πολύ ευεργετικά αποτελέσματα, τα οποία είχαν ήδη αρχίσει να δημοσιεύονται.
Το Δ.Σ. αντελήφθη τη σημασία του εγχειρήματος και συγκατένευσε στην ίδρυση του πρώτου Κέντρου Μαστού στην Ελλάδα. Διέθεσε και κατασκεύασε ειδικούς χώρους στη νέα πτέρυγα, χωρίς να φεισθεί χρημάτων παρά τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες οι οποίες ταλαιπωρούσαν τότε το Μαιευτήριο.
Έτσι, το 1975 ιδρύθηκε το πρώτο Κέντρο Μαστού στην Ελλάδα, το οποίο ανατέθηκε από το Δ.Σ. στον Χειρουργό και μετέπειτα Επίκουρο Καθηγητή Σταμάτη Βασίλαρο. Το Κέντρο Μαστού οργανώθηκε με βάση ευρωπαϊκά και αμερικανικά πρότυπα και απέκτησε σύντομα μεγάλη φήμη λόγω της υψηλής στάθμης των προσφερόμενων υπηρεσιών, εφάμιλλων των μαιευτικών και γυναικολογικών.
Τα επίσημα εγκαίνια του Κέντρου έγιναν από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού, Ακαδημαϊκό Κωνσταντίνο Τρυπάνη. Η αρχιτεκτονική του χώρου έδωσε τη δυνατότητα να εξυπηρετούνται πολλές γυναίκες ταυτόχρονα. Ιδιαίτερη όμως σημασία δόθηκε στην αξιοπρεπή αντιμετώπιση της γυναίκας, η οποία εξεταζόταν σε ατομικό χώρο, ντυμένη με ειδικό ιματισμό.
Ο εξοπλισμός του χώρου άρχισε με τον πρώτο ξηρογράφο που εγκαταστάθηκε σε ελληνικό νοσοκομείο και με θερμογράφο. Αργότερα ο ξηρογράφος αντικαταστάθηκε από μαστογράφο χαμηλής δόσης ακτινοβολίας. Ο θερμογράφος, λόγω της ανεπαρκούς διαγνωστικής του αξίας, σταμάτησε να χρησιμοποιείται.
Ο μαστογράφος, τοποθετημένος στο χώρο του Διαγνωστικού Κέντρου Μαστού, έδινε την ευκαιρία στις εξεταζόμενες που έπρεπε να κάνουν μαστογραφία, να εξυπηρετηθούν αμέσως.
Η στελέχωση, εκτός της Προϊσταμένης Μαίας και των βοηθών νοσηλείας, έγινε από τον Διευθυντή Χειρουργό και έναν Επιμελητή κατ’ αρχάς, με πρόσληψη αργότερα και ενός δεύτερου. Επίσης, ανάμεσα στα βασικά στελέχη ήταν και ο υπεύθυνος Ακτινοδιαγνώστης για την ανάγνωση των απεικονιστικών πράξεων.
Η προσερχόμενη γυναίκα, μετά τη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού, εξεταζόταν από τον Κλινικό, ο οποίος αποφάσιζε εάν υπήρχε ανάγκη και ποιας διαγνωστικής πράξεως. Η εξετασθείσα επανερχόταν μετά δύο ημέρες για να παραλάβει τη γραπτή διάγνωση και να δοθούν οι σχετικές συστάσεις. Ταυτόχρονα ενημερωνόταν εγγράφως ο τυχόν υπάρχων γιατρός της ασθενούς.
Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στη διατήρηση ενός πλήρους και ενημερωμένου αρχείου. Γι’ αυτόν το λόγο, εκτός από τη διοικητικό υπάλληλο που υποδεχόταν τις προσερχόμενες γυναίκες, υπήρχαν και δύο ακόμα υπάλληλοι για τη γραμματειακή κάλυψη και την συνεχή ενημέρωση του αρχείου.
Από τον Ιούνιο του 1975 έως τον Δεκέμβριο του 1986 προσήλθαν 32.550 γυναίκες, δηλαδή 5.500 ασθενείς το χρόνο. Έγινε σύσταση για χειρουργείο σε 2.500 γυναίκες, από τις οποίες 1.450 υποβλήθηκαν σε θεραπευτική πράξη για καρκίνο του μαστού και βρίσκονται υπό παρακολούθηση. Σε άλλες 1.000 γυναίκες διαγνώστηκε κλινικώς και εργαστηριακώς καρκίνος μαστού και χειρουργήθηκαν αλλού.
Εκτός από τη σύσταση για χειρουργείο, έγιναν και πολλές άλλες πράξεις, όπως παρακεντήσεις, κυτταρολογικές εξετάσεις κ.ά. Το αρχείο του Διαγνωστικού Κέντρου Μαστού χρησιμοποιήθηκε για διδακτορικές διατριβές. Με επεξεργασία του ανωτέρω υλικού οι συνεργαζόμενοι γιατροί μπόρεσαν να παρουσιάσουν δεκάδες εργασίες στον ελληνικό και στο διεθνή χώρο.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι στο χώρο αυτόν του Μαιευτηρίου έγιναν πολλές πρωτοποριακές πράξεις σχετικά με τις παθήσεις μαστού:
- Η πρώτη βέβαιη πράξη ήταν ότι αυτό καθεαυτό το Κέντρο ήταν το πρώτο Διαγνωστικό Κέντρο Μαστού στην Ελλάδα.
- Εγκαταστάθηκαν ο πρώτος ξηρογράφος και ο πρώτος θερμογράφος για την εξέταση του μαστού.
- Χρησιμοποιήθηκε n μαστογραφία χαμηλής δόσης ακτινοβολίας.
- Έγινε για πρώτη φορά μέτρηση των ορμονικών υποδοχέων του όγκου στην Ελληνίδα με καρκίνο του μαστού.
- Επίσης, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελληνίδα ασθενή n κυτταρομετρία ροής, προκειμένου να αξιολογηθούν διάφορες παράμετροι του καρκίνου του μαστού.
- Αναγνωρίστηκε το Κέντρο διεθνώς και αναφέρεται στο διεθνή κατάλογο αντικαρκινικών εστιών (International Directory of Cancer Institutes and Organizations).
- Ιδιαίτερη σημασία στη λειτουργία του Κέντρου δόθηκε στην καθιερωμένη συνάντηση τόσο των άμεσων συνεργατών όσο και άλλων συναδέλφων, που προσέρχονταν για την συζήτηση των περιπτώσεων σε ένα Ογκολογικό Συμβούλιο, το οποίο συνεδρίαζε μια φορά την εβδομάδα και συζητούσε τις περιπτώσεις της Κλινικής. Το ενδιαφέρον ήταν ότι προσέρχονταν και ξένοι γιατροί, οι οποίοι παρουσίαζαν τις δικές τους περιπτώσεις προκειμένου να ακούσουν τις συστάσεις του Ογκολογικού Συμβουλίου. Το Ογκολογικό Συμβούλιο απαρτιζόταν, εκτός από τους χειρουργούς θεραπευτές της ασθενούς, από ογκολόγους παθολόγους, ακτινοθεραπευτές, παθολογοανατόμους, γυναικολόγους και ήταν ανοιχτό για οποιονδήποτε γιατρό ήθελε να το παρακολουθήσει.
- Επί πλέον, στις αρμοδιότητες του Κέντρου ήταν n έγκαιρη υπενθύμιση των -ασθενών και μn- γυναικών για τον επανέλεγχό τους.
Απόσπασμα από το Λεύκωμα «Μαιευτήριο Μαρίκα Ηλιάδη» Δωρεά «Έλενας Ελ. Βενιζέλου», μία έκδοση του ιδρύματος «Μαρίκα Ηλιάδη» (Μάιος 2004).
Το σήμερα
Στη σύγχρονη εποχή, που διανύουμε, το Κέντρο μας, εξακολουθεί, ιδιαίτερα, να βασίζεται, στις καινοτομίες που εισήγαγε η ίδρυσή του, συνεχίζοντας τον ετήσιο προληπτικό, αλλά και τον «επείγοντα» διαγνωστικό έλεγχο, με ιδιαίτερα υψηλό αριθμό ημερήσιων επισκέψεων (16.000 – 18.000 ετησίως) καθώς και με παράλληλη προσαρμογή-ανάπτυξη στις υγειονομικές ανάγκες της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και τις εξελίξεις της σύγχρονης μαστολογικής θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Ειδικότερα, στο τμήμα μας, εκτελούνται όλες οι σύγχρονες βιοπτικές διαγνωστικές εξετάσεις (300 – 400 ετησίως).
Η χειρουργική αντιμετώπιση (500 επεμβάσεις, ετησίως) περιλαμβάνει, όλο το φάσμα της κλασσικής όπως επίσης, της Ογκοπλαστικής και Επανορθωτικής χειρουργικής του μαστού (Oncoplastic and Reconstructive Surgery) σε συνδυασμό με τις επιταγές του σύγχρονου management και την λιγότερη «επιβάρυνση» του ασθενή (outpatient, one-day clinic).
Θα πρέπει να αναφερθεί ακόμη ότι, το πλήρες αρχείο μας, περιλαμβάνει αυτή τη στιγμή 124.000 (!) ολοκληρωμένους, ιατρικούς φακέλους γυναικών εκ των οποίων, τουλάχιστον, 12.000 περιπτώσεις με καρκίνο μαστού!
Στο σημείο αυτό, είναι αναγκαίο να περιγραφεί η ολοκληρωμένη φροντίδα που προσφέρει το Κέντρο μας στον ογκολογικό ασθενή, η οποία αναλύεται στα παρακάτω:
- την πολυετή στενή συνεργασία μας με την Παθολογική-Ογκολογική Μονάδα Γυναικολογικού Καρκίνου του Νοσοκομείου μας (τμήμα χημειοθεραπειών),
- την λειτουργία του Ογκολογικού Συμβουλίου
- την παρεχόμενη στην ασθενή, ψυχολογική υποστήριξη μέσα από την πολυετή συνεργασία μας με το «Άλμα Ζωής» και το εθελοντικό πρόγραμμα “Reach to Recovery”,
- το Ιατρείο Λεμφομασάζ
- για όποια υγειονομική υπηρεσία, δεν διατίθεται, επί του παρόντος, απευθείας από το Κέντρο ή το νοσοκομείο μας, (πχ. τον γονιδιακό έλεγχο, την ακτινοθεραπευτική αντιμετώπιση, τα εξειδικευμένα μοριακά προγνωστικά τεστ για τον καρκίνο μαστού κλπ) υπάρχει μέριμνα, για την στενή συνεργασία μας, με τα αντίστοιχα δημόσια ή ιδιωτικά εξειδικευμένα κέντρα (μέσω ΕΟΠΥΥ), σύμφωνα πάντα με τις κατευθυντήριες γραμμές της EUSOMA!
- Μέσα στα πλαίσια της πρόσφατης εξαγγελίας της Πολιτείας, σε συνεργασία με τις εθελοντικές ομάδες σχετιζόμενες με τον καρκίνο μαστού, για την δημιουργία ή την αναβάθμιση, όπως στην περίπτωση του δικού μας, ολοκληρωμένης φροντίδας, Κέντρων Μαστού, είμαστε σε φάση ολοκλήρωσης, για την ίδρυση ενός Ιατρείου Πόνου (με την δική μας συνεργασία και υπό την επιστημονική επιμέλεια των Αναισθησιολόγων του Νοσοκομείου μας).
- Το ίδιο επιδιώκεται και με την επανέναρξη (με την δική μας συνεργασία και υπό την επιστημονική επιμέλεια των Παθολόγων – Ογκολόγων του Νοσοκομείου μας) παρηγορητικής φροντίδας-νοσηλείας ασθενών, τελικού σταδίου, στο Νοσοκομείο μας.
Αυτές οι ενέργειες θα προσδώσουν ακόμη περισσότερη φροντίδα στον Ογκολογικό ασθενή (ήδη το Τμήμα μας είναι πλήρες Ογκολογικό Τμήμα) και άμεση αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας του Νοσοκομείου μας, όπως και άμεση περαιτέρω αναβάθμιση-ολοκλήρωση του Κέντρου μας, προς την κατεύθυνση των ολοκληρωμένων Κέντρων Μαστού.
Σε επίπεδο επιστημονικό, όλο, ανεξαιρέτως, το προσωπικό του Κέντρου, θεωρεί αυτονόητη και μη χρήζουσας ιδιαίτερης διαφήμισης, την αέναη και διά βίου επιστημονική του αναζήτηση, παρακολουθώντας όλα σχεδόν τα Ελληνικά και διεθνή συνέδρια και ημερίδες, που έχουν αντικείμενο τις παθήσεις του μαστού.
Επίσης, από παλιά, το Κέντρο προσφέρει απλόχερα την συσσωρευμένη εμπειρία του, στην εξειδικευμένη εκπαίδευση συναδέλφων ιατρών, αλλά και νοσηλευτικού προσωπικού όλων των βαθμίδων, καθώς επίσης και με βάση το πλούσιο αρχείο μας, παράγεται σε συνεργασία, με Έλληνες και ξένους επιστήμονες, εξαιρετικό ερευνητικό έργο.
Ακόμη, το αρχείο μας, χρησιμοποιείται και για την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών και διπλωματικών εργασιών ενώ, υπάρχει στενή συνεργασία με ερευνητικά κέντρα της Ελλάδος και του εξωτερικού (E.O.R.T.C., Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Πάντειο Πανεπιστήμιο κ.ά.).
Τέλος, θα ήταν μεγάλη παράλειψη, να μην αναφερθεί ότι:
- το Κέντρο μας, έχει από παλιά, αναγνωριστεί, διεθνώς και αναφέρεται στο διεθνή κατάλογο αντικαρκινικών εστιών (International Directory of Cancer lnstitutes and Organizations).
- ανήκει στο παγκόσμιο Δίκτυο των Κέντρων Μαστού (Breast Centres Network), μία επιστημονική κοινότητα ανταλλαγής επιστημονικών απόψεων και αλληλοβοήθειας, για τον καρκίνο του μαστού,
- έχει ξεκινήσει και η διαδικασία για την απόκτηση του ISO 9001:2015 «Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας» και την πιστοποίηση ποιότητας υπηρεσιών από την EFQM (“Validated by EFQM”).